Rozwój ruchowy rozpoczyna się już od momentu przyjścia dziecka na świat, od tej chwili poznajemy i zdobywamy nowe umiejętności ruchowe. W tym artykule skupimy się na pierwszym roku życia dziecka.
Prawidłowy rozwój dziecka charakteryzuje aktywność i ciekawość otaczającego go świata i chęć poznawania go na różne sposoby. Stopniowo z każdym miesiącem niemowlak uczy się nowych czynności i coraz więcej potrafi. Dziecko rodzi się w pozycji zgięciowej (ma zaciśnięte piąstki, zgięte i przyciągnięte do brzuszka kończyny dolne) i dopiero z czasem nabywa nowych umiejętności.
W okresie noworodkowym rozwój ruchowy jest ściśle powiązany z rozwojem umysłowym i społecznym, dlatego też mówimy o rozwoju psychoruchowym.
źródło: Internet
Aby zdiagnozować dziecko pod względem ruchowym należy przyjrzeć mu się uważnie nie tylko od strony ruchowej ale również pod względem emocjonalnym, intelektualnym, społecznym. Czy dziecko interesuje się zabawkami, czy reaguje na bliskie osoby i rozpoznaje mamę, czy utrzymuje kontakt wzrokowy, czy wodzi wzrokiem za zabawką itp.
Dziecko by mogło samodzielnie poznawać świat musi być aktywne. Poznaje otoczenie i uczy się dzięki swoim doświadczeniom, które są możliwe tylko wtedy gdy ma możliwość podniesienia głowy by zobaczyć , wyciągnięcia ręki by chwycić, obracania się i poruszania. Jednak by miało możliwość badania świata , nie może przeszkadzać mu jego własne ciało. Dziać tak może się z wielu powodów, jednym z nich może być nieprawidłowe napięcie posturalne.
Najczęstszą przyczyną z którą zgłaszają się do mnie rodzice jest właśnie zaburzony rozkład napięcia mięśniowego, który przeszkadza dziecku w wykonywaniu ruchu lub całkowicie ten ruch uniemożliwia. Co to takiego? Prawidłowe napięcie mięśniowe to inaczej mówiąc taka aktywność naszych mięśni która pozwala na ruch i nam go ułatwia, płynnie się poruszamy, chwytamy przedmiot w dłonie dostatecznie mocno by go nie wypuścić z rąk ale także by go nie zmiażdżyć. Gdy w którąś stronę zostanie to zaburzone to albo nie mamy dostatecznie dużo siły mięśniowej by utrzymać daną pozycję (np. siad u dziecka, utrzymanie głowy w pionie) lub mamy jej zbyt dużo i wtedy obserwujemy efekt „spięcia” , ograniczone zakresy ruchomości w stawach, mocno zaciśnięte dłonie czy np. ciągle zgięte nóżki u dziecka.
Prawidłowy rozkład napięcia mięśniowego jest warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka pod względem ruchowym i osiąganie przez niego kolejnych etapów rozwoju.
Ocenić i zbadać napięcie mięśniowe może neurolog lub pediatra, fizjoterapeuci z kolei mają bardzo dobrą wiedzę praktyczną dotyczącą zaburzeń w rozkładzie napięcia mięśniowego więc jeśli coś Cię niepokoi zgłoś się na wizytę do terapeuty dziecięcego.
Sygnały ostrzegawcze:
– noworodek jest stale niespokojny i ciężko go uspokoić,
– ma problemy z przyjmowaniem pokarmu (ssaniem)
– ma stale odgięta główkę do tyłu lub ciągle skierowaną tylko w jedną stronę
– nie toleruje leżenia na brzuchu – reaguje na nią płaczem i złością
-jest mało ruchliwe, nie zainteresowane otoczeniem
– jego zdolności ruchowe są znacznie opóźnione ( nie osiąga kamieni milowych)
– mocne i stałe zaciskanie jednej lub obu piąstek, uniemożliwiające chwyt
Tylko prawidłowe napięcie posturalne daje możliwość rozwoju i aktywności w prawidłowych wzorcach motorycznych co umożliwia dalszy postęp w rozwoju centralnej stabilizacji ciała i późniejszej pionizacji i formowaniu postawy.
Nieprawidłowości wynikające z zaburzeń napięcia mięśniowego:
– opóźnienie w osiąganiu zdolności ruchowych adekwatnych do wieku
– asymetrie
– zaburzenia zachowania (nadruchliwość, nerwowość)
– trudności z jedzeniem (zaburzenia ssania, połykania)
– zaburzenia małej motoryki ( w późniejszych latach trudności z utrzymaniem kredki, rysowaniem , pisaniem)
-wady postawy
źródło:Internet
To tylko ogólne wskazówki, które mogą zaniepokoić rodzica, jednak pamiętaj każde dziecko rozwija się indywidualnie i to, że zauważasz u niego któryś z sygnałów ostrzegawczych nie musi wcale oznaczać że coś jest nie tak.
Nie zawsze zaciśnięte piąstki u dziecka oznaczają że z rozkładem napięcia u naszego malucha jest cos nie tak. Warto obserwować swoje dziecko, by wiedzieć czy może coś niedobrego dzieje się sporadycznie i jest związane z sytuacją lub stresem a nie jest zaburzeniem neurologicznym.
Zdarza się, że dziecko któremu często się ulewa, cierpi na refluks będzie stale niespokojne,bo je drażni ta sytuacja, nie będzie tolerowało pozycji na brzuchu, gdy w przełyku go piecze a brzuszek boli i będzie mało aktywne bo aktywność kojarzyć się będzie z problemami żołądkowymi.
Dlatego obserwuj swoje dziecko bo to rodzic jest najlepszym obserwatorem i źródłem informacji o swoim dziecku i wywiad z rodzicem poprzedzający badanie dziecka to podstawa w diagnostyce!
Klaudia Wyrobiec